COVID-19 ΚΑΙ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ

Του Δρ.Κωνσταντίνου Χριστοδουλίδη

Οι οδηγίες του WHO απλές και ξεκάθαρες. Τόσο υπερβολικά απλουστευμένες όμως, σε σημείο που αναρωτιέται κανείς αν ο WHO συμβαδίζει με τον τρόμο της ανθρωπότητας για την πανδημία ή αν ζει στον δικό του μικρόκοσμο.

'' Ο θηλασμός συστήνεται, εφ'όσον η μητέρα ακολουθεί κανόνες υγιεινής ''

Από την άλλη, οι (σταθεροί) πολέμιοι του θηλασμού συνεχίζουν να βάλλουν προτάσσοντας την κοινωνική ευθύνη ως νέο όπλο.

''Ο κόσμος παλεύει να περιορίσει την πανδημία και ο θηλασμός δεν είναι προτεραιότητα, είναι μια ανεύθυνη πράξη μετάδοσης''

Ας βάλουμε κάτω όμως τα δεδομένα προτού καταλήξουμε σε κάποιο συμπέρασμα και ας προσπαθούμε πάντοτε να σκεφτόμαστε λογικά.

Ο νέος κορονοιός είναι κάτι καινούριο. Δεν υπάρχουν ακόμα μεγάλες μελέτες που να επιβεβαιώνουν ή να αποκλείουν τη μετάδοση διαμέσου του μητρικού γάλακτος. Μπορεί και να μην υπάρξουν ποτέ. 

Η προσωπική μου άποψη είναι ότι η νόσος δεν μεταδίδεται με τον μητρικό θηλασμό, ο οποίος πρέπει να ενθαρρύνεται σε κάθε περίπτωση, λόγω των αναρίθμητων θετικών που προσφέρει στο θηλάζον βρέφος.

Δεν θα πιθανολογήσω όμως και να πω ότι οι μέχρι τώρα μελέτες για άλλους παρόμοιους ιούς έδειξαν ότι ο θηλασμός δεν είναι πηγή μετάδοσης. Δεν θα προσπαθήσω να βάλω σε ζυγαριά τα θετικά του θηλασμού και μια πιθανή μετάδοση στο βρέφος. Ούτε θα παραθέσω τα μέχρι τώρα στοιχεία που δείχνουν ότι τα βρέφη και τα παιδιά στη συντριπτική πλειοψηφία δεν κινδυνεύουν από σοβαρή νόσο λόγω κορονοιού. Αυτά δίνουν τροφή σε όσους αντιτίθενται στο θηλασμό να με κατηγορήσουν για έλλειψη κύρους και για το ότι βάζω σε ρίσκο την υγεία του βρέφους.

Υπάρχει όμως κάποιο νόημα να καταλήξουμε στο κατά πόσον μεταδίδεται ή όχι ο ιος δια μέσου του μητρικού γάλακτος; 

Ο κορονοϊός μεταδίδεται τόσο εύκολα μέσω της απλής επαφής, μέσω των αναπνευστικών σταγονιδίων, μέσω των κοινών επιφανειών, άρα ποιο το νόημα να ξέρουμε 100% εάν μεταδίδεται μέσω του μητρικού γάλακτος; 

Έτσι κι αλλιώς η καθημερινή επαφή που έχει μια μητέρα με το βρέφος της (είτε θηλάζει είτε όχι) δεν δημιουργεί ήδη ένα αυξημένο ρίσκο μετάδοσης του ιού μεταξύ των δύο;

Υπάρχει περίπτωση μια μητέρα (ύποπτη ή θετική για covid-19) να θηλάζει μεν (τηρώντας όλους τους κανόνες υγιεινής) και μετά να απομονώνεται πλήρως από το βρέφος της; Μακάρι να υπήρχε ένα τέτοιο σενάριο για να το εφαρμόσουμε εν καιρώ πανδημίας εκεί που χρειάζεται, ρεαλιστικά όμως είμαστε πολύ μακριά από το να επιτύχουμε κάτι τέτοιο.

Επομένως ο κίνδυνος δεν είναι ο μητρικός θηλασμός. Σε ένα περιβάλλον μητέρας-βρέφους, η μετάδοση δεν θα γίνει λόγω του μητρικού θηλασμού, αλλά λόγω της καθημερινής επαφής.

Ας δούμε τώρα τα ρεαλιστικά σενάρια για να μιλάμε πρακτικά και όχι θεωρητικά.

Μια ύποπτη ή θετική μητέρα έχει πρακτικά 2 επιλογές:

1. Να ακολουθήσει πλήρη απομόνωση. Αυτό προϋποθέτει διαφορετικό τόπο διαμονής και KAMIA επαφή με την οικογένεια 

2. Να περιοριστεί στο σπίτι. Δηλαδή να έρχεται σε -αναπόφευκτη- επαφή με την οικογένειά της αλλά να μην βγαίνει (ούτε αυτή, ούτε η υπόλοιπη οικογένεια) έξω στην κοινωνία διασπείροντας τη νόσο .

Οποιαδήποτε μέση λύση κατά την άποψή μου εντάσσεται στην δεύτερη περίπτωση. Διότι το να λέω απλά ότι απομονώνομαι στο ίδιο σπίτι σε ένα δωμάτιο, πρακτικά δεν υφίσταται. Κανένας δεν μπορεί να μείνει σε ένα δωμάτιο στο σπίτι του χωρίς την παραμικρή επαφή, πόσο μάλλον όταν μιλάμε για μητέρα και παιδιά. Δεν θα σταθώ επίσης στο γεγονός ότι μια μητέρα που έχει εμφανίσει συμπτώματα το πιο πιθανόν να έχει ήδη μεταδώσει τη νόσο στο στενό οικογενειακό της περιβάλλον, πριν ακόμη μπει στη διαδικασία της απομόνωσης

Στην 1η περίπτωση (της πλήρους απομόνωσης) προφανώς και ο θηλασμός δεν θα μπορεί να συνεχιστεί. Θα μπορούσε μια μητέρα να συνεχίσει να θηλάζει, μέσω του ιδανικού σεναρίου που αναφέρθηκε πιο πάνω, αυτό όμως πρακτικά δεν υφίσταται.

Στην 2η περίπτωση όμως ο θηλασμός πρέπει να συνεχίζεται διότι όχι μόνο δεν αυξάνει τον κίνδυνο μετάδοσης περισσότερο, αλλά παρέχει επιπλέον όλα τα θετικά του μητρικού θηλασμού. Με πρώτο και κύριο τη μεταφορά αντισωμάτων από τη μητέρα στο βρέφος, τα οποία μάλιστα προστατεύουν το βρέφος από μια πιθανή νόσηση. 

Επομένως ας σταματήσουμε να ασχολούμαστε με πράγματα τα οποία δεν έχουν πρακτική σημασία. Θεμιτός ο περιορισμός της νόσου. Θεμιτός και ο θηλασμός. Ρεαλιστικά μιλώντας το ένα δεν επηρεάζει το άλλο.

Ετσι κι αλλιώς, η πλήρης απομόνωση μητέρας - βρέφους λόγω κορονοϊού γίνεται σε πάρα πολύ λίγες περιπτώσεις. 

Απόλυτα κατανοητό (από εμένα) ο διαχωρισμός του νεογέννητου από μια θετική μητέρα όσο αυτή βρίσκεται στο νοσοκομείο. Για μια κοινωνία τρομαγμένη και έτοιμη να επιρρίψει ευθύνες στο σύστημα υγείας για διασπορά, είναι σημαντικό να προάγεται η ασφάλεια και η λήψη μέτρων.

Εδώ οι μητέρες απομονώνονται από τα νεογέννητα τους τις πρώτες ώρες μετά τη γέννηση και καθυστερεί η έναρξη του μητρικού θηλασμού επειδή κάποιοι φρόντισαν να κάνουν καισαρική χωρίς σαφή ένδειξη, και θα αναγάγουμε σε θέμα την απομόνωση λόγω κορονοϊου;

Ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις ακόμη και στην περίπτωση πλήρους απομόνωσης. Η μητέρα μπορεί (με τη σωστή καθοδήγηση) να αντλεί το γάλα για να διατηρήσει την παραγωγή και όταν με το καλό έχει ξανά στην αγκαλιά της το βρέφος της να κάνει επανέναρξη θηλασμού.

Καταλήγοντας λοιπόν, και με απλά λόγια, ηχηρό ΝΑΙ στον θηλασμό όσο υπάρχει οποιαδήποτε άλλη επαφή μεταξύ μητέρας και βρέφους/οικογένειας.