ΦΙΜΩΣΗ

Του Δρ. Κωνσταντίνου Χριστοδουλίδη

Ενας πολύ συχνός προβληματισμός για τους γονείς είναι κατά πόσο το αγοράκι τους έχει φίμωση ή όχι, και τι πρέπει να κάνουν για αυτό.

- Τι είναι η φίμωση;

Φίμωση ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία η βάλανος δεν αποκαλύπτεται, με την έλξη της ακροποσθίας προς τα πίσω. Βάλανος ονομάζεται η κεφαλή του πέους ενώ ακροποσθία ονομάζεται το προστατευτικό κομμάτι από δέρμα που την περιβάλλει.

Υπάρχουν 4 βασικές περιπτώσεις για τις οποίες μπορεί να συμβαίνει αυτό:

1. Η ακροποσθία έχει στενό άνοιγμα και δεν μπορεί να τραβηχτεί προς τα πίσω. Μερικές φορές είναι τόσο στενό το άνοιγμα με αποτέλεσμα να μην αποκαλύπτεται καν η ουρήθρα και κατά την ούρηση να παρατηρούμε φούσκωμα της ακροποσθίας.

2. Η ακροποσθία είναι πιο στενή σε κάποιο σημείο (στενωτικός δακτύλιος) και στο σημείο εκεί υπάρχει αδυναμία περαιτέρω τραβήγματος.

3. Υπάρχει ανάπτυξη ουλών (ουλώδης ιστός) μεταξύ της βαλάνου και της ακροποσθίας που εμποδίζουν την έλξη της ακροποσθίας προς τα πίσω(ουλώδης φίμωση). Οι ουλές συνήθως δημιουργούνται όταν η ακροποσθία έλκεται απότομα με αποτέλεσμα να δημιουργούνται μικροτραυματισμοί οι οποίοι στη συνέχεια επουλώνονται και αφήνουν ουλώδη ιστό.

4. Υπάρχουν συμφύσεις μεταξύ της βαλάνου και της ακροποσθίας που εμποδίζουν την έλξη της ακροποσθίας. Η κατάσταση αυτή ομοιάζει με φίμωση, και παρόλο που δεν είναι συχνά οι γονείς την εκλαμβάνουν ως φίμωση.

Κάτι πάρα πολύ σημαντικό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι κατά τον πρώτο χρόνο ζωής, η φίμωση είναι φυσιολογική! Στο μεγαλύτερο ποσοστό, και χωρίς καμία απολύτως παρέμβαση, η ακροποσθία έλκεται προς τα πίσω και η βάλανος αποκαλύπτεται πλήρως μέχρι την ηλικία των 3-4 χρόνων.

Η επιθετική προσπάθεια έλξης της ακροποσθίας προς τα πίσω μπορεί να προκαλέσει τραυματισμό και δημιουργία ουλών, γι’ αυτό και πρέπει να αποφεύγεται! Δεν συνίσταται να γίνεται ούτε κατά το μπάνιο, όπως πολλοί γονείς πιστεύουν. Ένας απλός κανόνας για τους γονείς είναι ότι δεν κάνουμε καμία προσπάθεια έλξης της ακροποσθίας, ειδικά καθ’ όλη τη διάρκεια του πρώτου χρόνου ζωής.

Κατά την τακτική παιδιατρική παρακολούθηση, ο παιδίατρος παρακολουθεί την ύπαρξη ή όχι φίμωσης και την φυσιολογική εξέλιξη αυτής. Στην περίπτωση που η φίμωση επιμένει μετά τον πρώτο χρόνο ζωής, η παρακολούθηση της φίμωσης γίνεται με συνεργασία παιδίατρου - παιδοχειρουργού.

- Πότε πρέπει να ανησυχήσω;

Όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, στο μεγαλύτερο ποσοστό η (φυσιολογική κατά τη γέννηση) φίμωση εξαφανίζεται χωρίς καμία παρέμβαση μέχρι την ηλικία των 4 χρονών. Σε ηλικίες μεγαλύτερες από αυτές, τότε είναι καλό η φίμωση να αντιμετωπιστεί. Μερικές φορές η αντιμετώπιση μπορεί να γίνει λίγο νωρίτερα, αναλόγως της βαρύτητας και της εξέλιξης, πάντα μετά από παιδοχειρουργική εκτίμηση.

- Ποια είναι η θεραπεία;

Η θεραπεία της φίμωσης γίνεται υπό την παρακολούθηση από παιδοχειρουργό και μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική. Εξαρτάται από την αιτία και τη σοβαρότητα. Η συντηρητική θεραπεία συνίσταται στην τοπική χρήση στειροειδούς αλοιφής για ένα μήνα. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις ή σε περιπτώσεις που η συντηρητική θεραπεία δεν είναι αποτελεσματική, τότε γίνεται χειρουργική αντιμετώπιση με περιτομή. Σε ορισμένες περιπτώσεις όπου η αιτία είναι η ύπαρξη συμφύσεων, ο παιδοχειρουργός μπορεί να λύσει τις συμφύσεις με ειδικό εργαλείο. 

- Τι συμβαίνει αν δεν θεραπευτεί η φίμωση;

Η μη αποκάλυψη της βαλάνου, οδηγεί σε πόνο κατά την στύση και κατά την σεξουαλική επαφή και κατά την προσπάθεια έλξης της ακροποσθίας. Επίσης μπορεί να οδηγήσει σε δημιουργία φλεγμονής στην περιοχή (βαλανίτιδα – ακροποσθίτιδα), κυρίως λόγω ανεπαρκούς καθαρισμού.  Μια αθεράπευτη φίμωση μπορεί επίσης να οδηγήσει σε παραφίμωση.

- Τι είναι η παραφίμωση;

Παραφίμωση είναι η κατάσταση κατά την οποία μετά την πλήρη αποκάλυψη της βαλάνου, η ακροποσθία αδυνατεί να επιστρέψει στην θέση που καλύπτει την βάλανο και παραμένει γύρω από τη βάλανο πιέζοντας την, δημιουργώντας έντονο πόνο και πρήξιμο. 

Τι πρέπει να θυμόμαστε:

1. Δεν προσπαθούμε ποτέ να έλξουμε προς τα πίσω την ακροποσθία διότι μπορεί να προκαλέσουμε τραυματισμό και δημιουργία ουλώδους ιστού. 

2. Η φίμωση κατά τη γέννηση είναι φυσιολογική και στην πλειονότητα των περιπτώσεων εξαφανίζεται χωρίς παρέμβαση μέχρι την ηλικία των 3-4 ετών.

3. Η παρακολούθηση της φίμωση γίνεται πάντα από τον παιδίατρο σε συνεργασία με παιδοχειρουργό, οι οποίοι δίνουν στους γονείς τις κατάλληλες οδηγίες.